Xịt dưỡng ẩm và chống lão hóa
Nước rửa tay kháng khuẩn được công nhận rộng rãi về khả năng tiêu diệt các vi sinh vật gây hại, mang lại một cách thuận tiện và hiệu quả để duy trì vệ sinh. Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là chất khử trùng tay hoạt động như thế nào khi nhắm mục tiêu vào các loại vi khuẩn và vi rút khác nhau. Hiệu quả của chất khử trùng tay có thể khác nhau đáng kể tùy thuộc vào mầm bệnh được đề cập, vì không phải tất cả vi khuẩn và vi rút đều nhạy cảm như nhau với các hoạt chất trong chất khử trùng. Để hiểu đầy đủ điều này, chúng ta cần khám phá khoa học đằng sau cách thức hoạt động của chất khử trùng tay và cách công thức của chúng tương tác với các loại vi trùng khác nhau.
Trọng tâm của chất khử trùng tay hiệu quả nhất là dung dịch chứa cồn, thường chứa ethanol hoặc rượu isopropyl. Những loại rượu này được biết đến với khả năng phá vỡ thành tế bào của vi khuẩn và vi rút, vô hiệu hóa chúng một cách hiệu quả. Rượu hoạt động bằng cách thâm nhập vào thành tế bào vi sinh vật, làm biến tính protein và can thiệp vào chức năng của các enzyme thiết yếu, dẫn đến cái chết hoặc vô hiệu hóa vi sinh vật. Nồng độ cồn càng cao thì chất khử trùng càng hiệu quả trong việc loại bỏ vi khuẩn và vi rút. Đối với hầu hết vi khuẩn và vi rút, nồng độ cồn ít nhất là 60% được khuyến nghị để đạt được đủ tác dụng kháng khuẩn và kháng vi-rút.
Khi nói đến vi khuẩn, có hai loại chính: Gram dương và Gram âm. Vi khuẩn gram dương, chẳng hạn như Staphylococcus Aureus, thường nhạy cảm hơn với chất khử trùng tay chứa cồn do cấu trúc thành tế bào đơn giản hơn của chúng. Những vi khuẩn này thiếu màng ngoài, khiến chúng dễ bị tổn thương hơn trước khả năng phá vỡ màng tế bào của rượu. Mặt khác, vi khuẩn gram âm, chẳng hạn như Escherichia coli hoặc Pseudomonas aeruginosa, có thêm một lớp màng ngoài hoạt động như một hàng rào bảo vệ, khiến chúng có khả năng chống chịu tốt hơn trước tác động của rượu. Đây là lý do tại sao chất khử trùng chứa cồn có thể kém hiệu quả hơn một chút đối với vi khuẩn gram âm và các biện pháp bổ sung như nồng độ cồn cao hơn hoặc sử dụng thêm chất chống vi trùng có thể cần thiết để khử trùng kỹ lưỡng hơn.
Virus, đặc biệt là những loại có vỏ bọc, cũng rất nhạy cảm với chất khử trùng chứa cồn. Các loại vi-rút có vỏ bọc như cúm, HIV và vi-rút Corona (chẳng hạn như loại vi-rút gây ra COVID-19) có lớp lipid kép bao quanh vật liệu di truyền của chúng. Màng này dễ bị phá vỡ bởi rượu, khiến virus không hoạt động. Tuy nhiên, các loại vi-rút không có vỏ bọc, chẳng hạn như norovirus hoặc rhovirus (vi-rút cảm lạnh thông thường), có khả năng phục hồi tốt hơn nhiều. Nếu không có lớp phủ lipid, những loại virus này khó bị bất hoạt hơn chỉ bằng cồn, khiến chất khử trùng tay có phần kém hiệu quả hơn đối với chúng. Mặc dù rượu vẫn đóng vai trò khử trùng nhưng các hoạt chất khác, chẳng hạn như benzalkonium clorua, có thể được đưa vào chất khử trùng để tăng cường đặc tính kháng vi-rút của nó.
Bất chấp những khác biệt về hiệu quả, chất khử trùng tay vẫn mang lại lợi ích đáng kể trong việc giảm sự lây lan của cả vi khuẩn và vi rút, đặc biệt khi sử dụng đúng cách. Đối với hầu hết các mầm bệnh phổ biến, bao gồm cả những mầm bệnh gây ra bệnh cúm và các bệnh về đường hô hấp khác, chất khử trùng tay chứa cồn vẫn là một lựa chọn đáng tin cậy để vệ sinh khi di chuyển. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là không nên chỉ dựa vào chất khử trùng tay làm phương pháp khử trùng duy nhất, đặc biệt là trong những môi trường có nguy cơ cao như cơ sở chăm sóc sức khỏe. Trong những trường hợp này, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước được coi là hiệu quả hơn trong việc loại bỏ một số mầm bệnh nhất định, đặc biệt khi tay bị bẩn rõ ràng hoặc bị nhiễm chất hữu cơ.
Ngoài đặc tính kháng khuẩn và kháng virus, nhiều loại nước rửa tay kháng khuẩn hiện nay cũng bao gồm các chất giữ ẩm để giúp chống lại tác dụng làm khô của rượu. Các thành phần như lô hội hoặc glycerin có thể giúp duy trì độ ẩm cho da, giúp chất khử trùng dễ chịu hơn khi sử dụng thường xuyên. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có làn da nhạy cảm hoặc những người sử dụng chất khử trùng nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên, điều cần thiết là phải cân bằng giữa việc đưa các thành phần thân thiện với da này với hiệu quả kháng khuẩn của chất khử trùng, vì một số chất dưỡng ẩm có thể làm loãng hàm lượng cồn, có khả năng làm giảm khả năng chống vi trùng của nó.
